LATARNIA W HELU

Latarnia helska zastąpiła po II Wojnie Światowej swoją poprzedniczkę wybudowana jeszcze na przełomie XVIII i XIX wieku. Budowla stanowi czterdziestometrową wieżę w kolorze pomarańczowym zwieńczoną równie czerwoną laterną z galerią udostępnioną do zwiedzania. Wieża znajduje się na samym końcu półwyspu helskiego.

Latarnia Morska Helu to ośmiokątna wieża z czerwonobrunatnej licowanej cegły, zwężająca się ku górze, zakończona galerią pod stożkowym dachem, na którym znajduje się jedna z helskich anten radiowych. Latarnia ma 41,5 m wysokości, a jej światło (i taras widokowy) umieszczone na wysokości 39 m widać nawet z odległości 18 Mm (ok. 36 km). Źródłem światła jest 1000 W żarówka, która w przypadku przepalenia się wykonuje automatycznie obrót o 45 st., a na jej miejsce ustawia się żarówka zapasowa.

• Położenie: 54°36’06” N 18°48’56” E
• Wysokość wieży: 41,50 m (do górnej krawędzi radaru)
• Wysokość światła: 39 m n.p.m.
• Zasięg nominalny światła: 18 Mm (ok. 36 km)
• Sektor widzialności światła: 151°-102°
• Charakterystyka światła: izofazowe
  • Światło: 5,0 s
  • Przerwa: 5,0 s
  • Okres: 10,0 s

Historia Latarni Morskiej

• średniowiecze – w związku z portowym charakterem miasta prawdopodobnie palono ostrzegawcze światło nawigacyjne w okolicach cypla. Być może wykorzystywano w tym celu wieżę kościoła (obecnie Muzeum Rybołówstwa)
• po 1647 r. zbudowano specjalny żuraw drewniany z zawieszonym na nim żelaznym kotłem na węgiel. W okresie od 24 sierpnia do 3 maja blask ognia wskazywał drogę żeglarzom.
• 1667 r. konstrukcja spłonęła, więc nową latarnią zbudowano 500 kroków za ostatnimi zabudowaniami, nad samym brzegiem morza. Zasięg światła był o wiele większy, bo żelazny zasobnik z zapaloną smolą i kosz z rozżarzonym węglem wciągano na dwudziestometrowy maszt. Znaczne koszty utrzymania latarni pokrywała Gdańska Rada Miejska, nakładając specjalne opłaty na statki wchodzące do Gdańska.
• 31 października 1702 r. – słabą konstrukcję latarni zniszczył sztorm. Zbudowano więc solidną drewnianą wieżę o wysokości 32,6 m. Sylwetką była zbliżona do latarń współczesnych. Źródłem światła pozostał palący się węgiel, który dostarczano z Gdańska.
• w 1790 r. po zniszczeniu poprzedniej wybudowano nową, którą usytuowano bardziej na wschód, na 2,5 metrowej wydmie. W jej pobliżu zbudowano mieszkanie dla latarnika, którego obowiązkiem było utrzymywanie w porze nocnej ognia przez cały rok.
• 1806-27 – powstała kolejna latarnią, ale już ceglana. Była to okrągła wieża, pomalowana na biało wysokości 41,7 m. Sześć olejowych lamp zapalono uroczyście 1 sierpnia 1827 r. Zasięg światła, wzmocnionego parabolicznym zwierciadłem, wynosił 17 Mm.
• 1926 r. zainstalowano na latarni lampę naftową z pończoszką żarową oraz cztery soczewki. W trzy lata później otynkowano ją – w białe i czerwone poziome pasy.
• 1933-34 r. powstał obok latarni budynek dla zespołu maszyn i aparatury (dzisiejsza maszyno
• 19 września 1939 roku, podczas obrony Helu latarnia została wysadzona w powietrze przez polskich saperów w celu utrudnienia namiarów ciężkiej artylerii niemieckiej ostrzeliwującej Hel. Zarys jej fundamentów jest do dziś widoczny jako owalny skwerek, kilkanaście metrów przed wejściem do obecnej latarni.
• 1942 r. została wybudowana współczesna latarnia według planów niemieckich przez miejscowych Kaszubów. Wieża ma kształt ośmioboczny i wykonana jest z czerwonej cegły.
• Od 1 sierpnia 1994 roku w miesiącach od czerwca do końca września latarnia jest udostępniona do zwiedzania (Tel. 58 675 06 17).
• 1999 r. staraniem stowarzyszenia „Przyjaciele Helu”, wmurowano w ścianę latarni tablicę, upamiętniającą wizytę Marszałka Józefa Piłsudskiego w tym miejscu w dniu 1 lipca 1928 roku.
• 2001-02 latarnia przeszła remont kapitalny, sfinansowany wspólnie przez Urząd Morski w Gdyni i Towarzystwo Przyjaciół Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku.

Obok latarni znajduje się niewielka tablica, umieszczona na postumencie z kamieni, upamiętniająca śmierć latarnika Maya, który zginął w grudniu 1910 roku w wypadku podczas oddawania strzału z armaty, używanej jako sygnał mgłowy.

Więcej o Helu można zobaczyć na stronie: www.hel.info.pl